جایگاه تحلیل معناشناختی وحی در تفسیر تسنیم ( با تأکید بر رویکرد شناختی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری کلام امامیه دانشگاه قرآن و حدیث

چکیده

تأمل در متون دینی، به‌ویژه قرآن کریم و چگونگی فهم گزاره‎های گوناگون این متون از مشغله‎های دیرین دین‎پژوهان است. تلاش‎های تفسیری دلیل بر این مدعاست. ازسویی توجه به قرآن به‌عنوان متن آسمانی تحریف‌نشده، فرصت بهره‎گیری از روش‎های نوین بررسی متون را فراهم می‎آورد. یکی از این روش‎های نوین، بررسی‎های معناشناسانه است که می‎تواند باتوجه‌به ظرفیت‎هایش در خدمت قرآن و فهم معارف آن قرار گیرد.
یکی از تفاسیر در دست تألیف در سدۀ حاضر، تفسیر تسنیم است. آیت‌الله‌جوادی آملی در این تفسیر، ضمن بررسی ترتیبی آیات، از روش تفسیر قرآن‌به‌قرآن مدد گرفته‎اند. گزینش این روش تفسیری و نیز نوع نگاه ایشان، باعث وجود برخی ملاحظه‌های معناشناسانه شده است؛ مانند توجه به شبکه‎های معنایی، روابط بینامتنی، سیاق آیات و مباحث لفظی. البته رسالت اصلی مفسر، تفسیر برمبنای اصول و قواعد معناشناسی، به‌ویژه معناشناسی شناختی نبوده است؛ ازاین‌رو به‌کارگیری آن پراکنده و نامنسجم است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Status of Cognitive Semantics in the Analysis of Divine Revelation in Tasnim Interpretation

نویسنده [English]

  • Mona Faridi Khorshidi
Ph.D. Student of Quran and Hadith, and Lecturer in Imam Sadiq University, Tehran
چکیده [English]

Scholars in the field of religious studies have always been concerned with religious text, especially the Quran, to understand their propositions, the evidence of which is the interpretations of holly texts. Quran, as an undistorted divine text, provides an opportunity for applying new methods of text analysis. One of these new methods is semantic studies that, considering its capabilities, could be in the service of understanding the text of Quran. In his Tasnim Interpretation, Ayat allah Javadi applies the Quran-by-Quran method of interpretation. This interpretation method and Javadi’s point of view raise semantic considerations like semantic networks, intertextual relations, contexts of verses, and lexical debates. Of course, the mission of this interpreter has not been to present an interpretation according to semantic rules, especially the cognitive semantics, so its application is dispersed and inconsistent.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • semantics of divine revelation
  • semantics of Quran
  • Quran-by-Quran interpretation
  • Tasnim Interpretation
قرآن کریم.
نهجالبلاغه.
جوادی آملی، عبدالله (1378الف)، تسنیم، تفسیر قرآن کریم، اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله (1378ب)، تفسیر موضوعی قرآن کریم، قرآن در قرآن، اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله (1380)، تسنیم، تفسیر قرآن کریم، اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله (1386)، تسنیم، تفسیر قرآن کریم، اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله (1387)، تسنیم، تفسیر قرآن کریم، اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله (1389)، تسنیم، تفسیر قرآن کریم، اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله (1390)، تسنیم، تفسیر قرآن کریم، اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله (1392)، تفسیر موضوعی قرآن کریم، وحی و نبوت در قرآن کریم، اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله (1395)، تسنیم، تفسیر قرآن کریم، اسراء، قم.
صفوی، کوروش (1392)، درآمدی بر معنی‌شناسی، سورۀ مهر، تهران.
طباطبایی، محمدحسین (1417)، المیزان فی تفسیر القرآن، انتشارات اسلامی جامعۀ مدرسین، قم.
قائمی‎نیا، علیرضا (1390)، معناشناسی شناختی قرآن، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران.
قائمی‎نیا، علیرضا(1393)، بیولوژی نص، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی، تهران. 
قائمی‎نیا، علیرضا (1396)، استعارههای مفهومی و فضاهای قرآن، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی، تهران.
کلینی، محمدبن‌یعقوب (بی‎تا)، اصول کافی، اسلامیه، تهران.
مجلسی، محمدباقر (1403)، بحارالانوار، دار إحیاء التراث العربی، بیروت.
Chomsky, N. (1957), Syntactic structures, The Hague, Mouton.
Croft, W. & D. Alan Cruse (2004), Cognitive Linguistics, Cambridge University Press, New York (.