رویکردی نوین در ترجمه بسمله با تحلیل ساختارهای زبانی آن از دیدگاه آیت ‏الله جوادی آملی

نویسنده

استادیار و عضو هیئت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم.

چکیده

آیت‏ الله جوادی آملی در تفسیر تسنیم دیدگاه ‏های نوینی را در تفسیر آیۀ شریفۀ «بسم الله الرحمن الرحیم» بیان کرده‏ اند. براساس این دیدگاه ‏ها می‏توان فهم دقیق‏تری از معنای این آیۀ شریفۀ به‏ دست آورد و ترجمۀ نوینی از آن عرضه کرد. بدین‏ منظور باید با تکیه بر ساختارهای زبانی، «بسمله» را تحلیل کرد. منظور از ساختارهای زبانی، ساختار لغوی، صرفی و نحوی است. در این نوشتار، براساس دیدگاه‏های تفسیری آیت ‏الله جوادی آملی در تفسیر تسنیم، تلاش می‏ کنیم ساختارهای زبانی بسمله را تحلیل و ترجمۀ دقیق و جدیدی از این عبارت شریف عرضه کنیم.    

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

مقاربة جدیدة فی ترجمة آیة "بسم الله الرحمن الرحیم" من خلال تحلیل تراکیبه اللغویة من منظار آیة الله جوادی الآملی

نویسنده [English]

  • محمد خامه کر
چکیده [English]

عالج سماحة آیة الله جوادی الآملی تفسیر آیة "بسم الله الرحمن الرحیم" بمقاربات جدیدة فی تفسیره المسمّى بـ"تسنیم"، حیث تجعلنا هذه المقاربات أن نحصل على فهم معنى هذه الآیة الشریفة على نحو أدقّ، ومن ثمّ یمکننا أن نقدّم ترجمة جدیدة منها. ومن أجل تحقیق هذا الغرض، یجب أن نحلّل "البسملة" اعتماداً على التراکیب اللغویة، والمراد من التراکیب اللغویة هی الأسالیب اللغویة، والصیغ الصرفیة والقواعد النحویة. یسعى الباحث فی المقالة التی بین یدی القارئ الکریم إلى تحلیل التراکیب اللغویة لـ"البسملة" على أساس الرؤى التفسیریّة لآیة الله جوادی الآملی فی تفسیر "تسنیم" وبالتالی یعرض ترجمة دقیقة وجدیدة لهذه الآیة الشریفة.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • الکلمات الدالّة: البسملة
  • ترجمة القرآن
  • التراکیب اللغویة
  • تفسیر تسنیم

مراجع

  1. قرآن کریم.
  2. نهج‏البلاغه.
  3. لغت‏نامۀ دهخدا.
  4. الهى قمشه‏اى، مهدى (1380)، ترجمه قرآن، انتشارات فاطمة الزهراء، قم‏.
  5. انصاریان، حسین (1383)، ترجمۀ قرآن، انتشارات اسوه‏، قم‏.
  6. جوادی آملی، عبدالله (1383)، توحید در قرآن، نشر اسراء، قم.
  7. ـــــــ (1386)، تفسیر تسنیم، نشر اسراء، قم.
  8. ـــــــ (1389)، ادب فنای مقربان، نشر اسراء، قم.
  9. رضایى اصفهانى، محمدعلى (1383)، ترجمۀ قرآن، موسسۀ تحقیقاتى فرهنگى دارالذکر، قم.
  10. رواقی، علی (1384)، برگردانی کهن از قرآن کریم، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تهران.
  11. طبری، محمدبن‏جریر (1356)، ترجمۀ تفسیر طبرى‏، انتشارات توس‏، تهران‏‏.
  12. فولادوند، محمدمهدى (1373)، ترجمۀ قرآن، دارالقرآن الکریم دفتر مطالعات تاریخ ومعارف اسلامى، تهران.
  13. قلی‏زاده، حیدر (1380)، مشکلات ساختاری ترجمۀ قرآن، مؤسسه تحقیقاتی علوم اسلامی انسانی دانشگاه تبریز، تبریز.
  14. گرمارودى، علی (1384‏)، ترجمۀ قرآن، انتشارات قدیانى‏، تهران‏‏.
  15. مصطفوى، حسن (1380)، تفسیر روشن، ‏مرکز نشر کتاب‏، تهران‏.
  16. مطهری، مرتضی (1372)، آشنایی با قرآن، صدرا، تهران.
  17. مولوی، جلال‏الدین محمدبن‏محمد (1366)، مثنوی معنوی، انتشارات شرق، تهران.
  18. ـــــــ (1374)، مثنوی معنوی، انتشارات فردوس، تهران.
  19. میرزاخسروانى، على‏رضا (1390‏)، تفسیر خسروى، انتشارات اسلامیه‏، تهران‏‏.
  20. ابن‏عربی، محمدبن‏علی (۱۴۱۹)، عجائب العرفان فی تفسیر ایجاز البیان فی الترجمة عن القرآن، الشرکة المتحدة، بیروت.
  21. ابن‏فارس، احمد (1387)، ترتیب مقاییس اللغه، مرکز الدراسات الحوزه الجامعه، قم.
  22. ابوالفتوح رازى، حسین‏بن‏على (1408)، ‏روض‏الجنان و روح‏الجنان، بنیاد پژوهش‏هاى اسلامى آستان قدس رضوى، مشهد.‏
  23. اسفراینى، شاهفوربن‏طاهر (1375)، تاج التراجم فى تفسیر القرآن للاعاجم‏، انتشارات علمى و فرهنگى‏، تهران‏.
  24. امام‏ابومحمد حسن‏بن‏على عسکرى (1409)، التفسیر المنسوب إلى الإمام الحسن العسکری، مدرسه امام مهدى‏(ع)، قم‏‏.
  25. امین، سیده‏نصرت (1361)، مخزن‏العرفان، نهضت زنان مسلمان‏، تهران‏.
  26. جزائری، نورالدین محمدبن‏نعمه‏الله (1380)، فروق‏اللغات، دارالکتب العلمیه، بیروت.
  27. خمینى، سیدمصطفى (1418)، تفسیر القرآن الکریم، موسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینى، قم.
  28. راغب اصفهانى، حسین‏بن‏محمد (1412)، المفردات فی غریب القرآن‏، دارالعلم الدار الشامیه، بیروت‏.
  29. رشیدالدین میبدى، احمدبن‏ابى‏سعد (1371)، کشف‏الأسرار و عدةالأبرار، انتشارات امیرکبیر، تهران‏.
  30. زبیدی، محمدبن‏محمد مرتضی (۱۳۰۶)، تاج‏العروس،، مطبعة الخیریة، قاهره.
  31. زمخشرى، محمود (1407‏)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل‏، دارالکتاب العربی‏، بیروت‏.
  32. سرخسی، محمدبن‏احمد(1404)، المبسوط، دارالمعرفه، بیروت.
  33. شرتونی‏اللبنانی، سعید (1377)، أقرب‏الموارد، موسسۀ نصر، تهران.
  34. طباطبایى، سیدمحمدحسین (1417)، المیزان فى تفسیر القرآن‏، جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم‏‏.
  35. طبرسى، فضل‏بن‏حسن (1372)، مجمع‏البیان، انتشارات ناصر خسرو، تهران‏‏.
  36. عروسى حویزى، عبدعلى‏بن‏جمعه‏ (1415)، نورالثقلین، انتشارات اسماعیلیان‏، قم‏.  
  37. فیض کاشانی، ملامحسن (1266)، تفسیر صافی، انتشارات خوانساری، تهران.
  38. قرشى، سیدعلى‏اکبر (1377)، تفسیر أحسن‏الحدیث، بنیاد بعثت‏، تهران‏‏.
  39. قرطبی، محمدبن‏احمد (1364)، الجامع لأحکام القرآن‏، انتشارات ناصر خسرو، تهران‏.‏
  40. قشیرى، عبدالکریم‏بن‏هوازن‏ (1369)، لطائف الاشارات، الهیئة المصریة العامه للکتاب‏، مصر.
  41. کاشانی، عبدالرزاق‏ بن‏جلال‏الدین (1383)، تأویلات‏القرآن، ‏انتشارات‏ حکمت، تهران.
  42. مصطفوى، حسن (1360)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم‏، بنگاه ترجمه و نشر کتاب‏، تهران‏.
  43. ملافتح‏الله، کاشانى(1336)، تفسیر منهج الصادقین فى الزام المخالفین‏، کتاب‏فروشى محمدحسن علمی، تهران.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار